Thị trường xe hơi Trung Quốc từng ghi nhận sự bùng nổ mạnh mẽ tại Nga, mang lại nguồn thu khổng lồ cho các nhà sản xuất. Tuy nhiên, chỉ sau vài năm phát triển rực rỡ, doanh số xe nhập khẩu từ Trung Quốc tại Nga lại lao dốc nghiêm trọng gần 60%. Bài viết này sẽ phân tích những nguyên nhân và diễn biến chính dẫn đến sự thay đổi đáng chú ý này, hé lộ bức tranh toàn cảnh về thị trường ô tô giữa hai quốc gia.
Sự bùng nổ của xe Trung Quốc tại thị trường Nga
Trong những năm trước đây, xe Trung Quốc đã trở thành một hiện tượng nổi bật tại thị trường ô tô Nga. Với giá thành cạnh tranh và mẫu mã đa dạng, các thương hiệu đến từ Trung Quốc nhanh chóng chiếm lĩnh được niềm tin từ nhiều người tiêu dùng Nga. Sự phát triển này không chỉ giúp các hãng xe Trung Quốc mở rộng thị phần mà còn góp phần thúc đẩy giao thương song phương giữa hai nước lên tầm cao mới.
Các hãng xe Trung Quốc đã từng phát triển mạnh mẽ tại Nga.
Thị trường Nga trước năm 2022 và vị trí của xe Trung Quốc
Trước năm 2022, thị trường ô tô Nga chủ yếu do các thương hiệu truyền thống từ châu Âu và Nhật Bản chi phối. Tuy nhiên, nhờ mức giá hợp lý và chính sách nhập khẩu thuận lợi, xe Trung Quốc dần khẳng định vị thế riêng trên đất Nga. Nhiều mẫu xe phổ thông của Trung Quốc được người tiêu dùng đánh giá cao về tính năng cũng như thiết kế hiện đại, tạo nên những bước tiến vững chắc trong phân khúc xe bình dân.
Tác động của xung đột Nga – Ukraine tạo cơ hội cho xe Trung Quốc
Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã khiến nhiều thương hiệu ô tô lớn rút lui hoặc hạn chế kinh doanh tại Nga vì các lệnh trừng phạt quốc tế. Khoảng trống này nhanh chóng được các nhà sản xuất xe Trung Quốc tận dụng để đẩy mạnh xuất khẩu và tăng cường mạng lưới phân phối. Đây là thời điểm vàng để xe Trung Quốc khai thác nhu cầu sản phẩm nội địa của người dân Nga khi họ có ít lựa chọn hơn trên thị trường.
Mức tăng trưởng vượt bậc trong xuất khẩu và doanh số xe Trung Quốc sang Nga
Theo thống kê, lượng xe xuất khẩu từ Trung Quốc sang Nga tăng vọt trong giai đoạn vừa qua với mức tăng trưởng đôi chữ số. Doanh số bán hàng liên tục đạt kỷ lục mới nhờ chiến lược giá linh hoạt và hỗ trợ tài chính hấp dẫn dành cho khách hàng tại Nga. Chính sự bứt phá này đã biến thị trường Nga trở thành điểm sáng trên bản đồ xuất khẩu ô tô của nhiều hãng Trung Quốc.
Thống kê sụt giảm xuất khẩu và thay đổi thị trường mục tiêu
Bước sang năm 2025, tình hình hoàn toàn thay đổi khi số liệu cho thấy xuất khẩu ô tô từ Trung Quốc vào Nga giảm tới 58% trong vòng 9 tháng đầu năm. Con số này báo hiệu sự suy yếu nghiêm trọng của thị trường vốn đang là trọng điểm trước đây. Không chỉ vậy, các quốc gia khác như Mexico và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) nhanh chóng thay thế vị trí của Nga trở thành thị trường tiêu thụ hàng đầu đối với xe hơi sản xuất tại Trung Quốc.
Xuất khẩu ô tô Trung Quốc sang Nga đã giảm đáng kể.
Xe nhập khẩu từ Trung Quốc vào Nga đã giảm 58% trong 9 tháng đầu năm 2025.
Số liệu giảm 58% xuất khẩu xe sang Nga trong 9 tháng đầu năm 2025
Dữ liệu thống kê cho thấy sự suy giảm mạnh mẽ lên tới gần 60% về lượng xe nhập khẩu từ Trung Quốc vào thị trường Nga chỉ trong chưa đầy một năm. Đây là tín hiệu rõ ràng về những khó khăn và thách thức mà ngành công nghiệp ô tô xuất khẩu của Trung Quốc đang đối mặt tại khu vực này. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu mà còn tác động lâu dài đến chiến lược kinh doanh trong khu vực Đông Âu.
Mexico và UAE vươn lên thay thế vị trí của Nga
Trước sự suy yếu thị trường Nga do các yếu tố khách quan lẫn chủ quan, tập trung vào Mexico và UAE đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ nhu cầu nhập khẩu ô tô từ Trung Quốc. Hai thị trường này cung cấp các cơ hội mới với môi trường kinh doanh ổn định hơn, giúp các hãng sản xuất điều chỉnh lại chiến lược xuất khẩu nhằm duy trì tăng trưởng doanh số tổng thể trên phạm vi toàn cầu.
Các chính sách siết chặt nhập khẩu của Nga tác động như thế nào?
Chính phủ Nga đã áp dụng một loạt biện pháp mới nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn dòng xe nhập khẩu vào nước này. Những chính sách bao gồm tăng phí tái chế, nâng thuế nhập khẩu và hạn chế đường nhập hàng tiểu ngạch đang tạo áp lực lớn lên các nhà cung cấp ô tô ngoại quốc đặc biệt là từ Trung Quốc. Điều này khiến việc duy trì lợi thế cạnh tranh trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Nga từng là thị trường xuất khẩu lớn nhất của các hãng xe Trung Quốc trong 2 năm liên tiếp.
Nga ra các chính sách khiến xe Trung Quốc mất đi lợi thế mạnh của mình.
Đường 'tiểu ngạch' của xe Trung Quốc vào Nga cũng đã bị ngăn chặn.
Tăng phí tái chế đối với xe nhập khẩu từ tháng 10/2024
Kể từ tháng 10 năm 2024, luật pháp mới đặt mức phí tái chế cao hơn đáng kể đối với tất cả dòng xe nhập khẩu vào nước này nhằm hạn chế lượng rác thải công nghiệp và bảo vệ môi trường. Biện pháp này trực tiếp làm đội giá thành cuối cùng của sản phẩm khi đến tay người tiêu dùng cũng như tạo thêm gánh nặng tài chính cho các nhà nhập khẩu.
Nâng thuế nhập khẩu ô tô lên mức cao từ tháng 1/2025
Bắt đầu từ đầu năm nay, mức thuế áp dụng cho ô tô nhập khẩu được nâng lên mức kỷ lục khiến giá bán trên thị trường bị đẩy cao hơn đáng kể so với trước kia. Chính sách này nhằm mục đích bảo hộ ngành công nghiệp nội địa nhưng đồng thời cũng làm suy yếu sức cạnh tranh của các thương hiệu đến từ bên ngoài đặc biệt là các nhà cung cấp Trung Hoa vốn dựa nhiều vào thị trường tiêu thụ này.
Chính sách ngăn chặn đường tiểu ngạch thông qua các nước thứ ba
Ngoài những biện pháp trực tiếp trên thì việc siết chặt quản lý đường vận chuyển tiểu ngạch qua các quốc gia trung gian cũng được thực thi nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. Các tuyến đường nhập hàng không chính thức thường được sử dụng để né tránh thuế suất nay bị khóa chặt bằng hệ thống kiểm tra hải quan kỹ lưỡng khiến lượng hàng hóa tuồn vào nội địa giảm sút rõ nét.
Yếu tố kinh tế nội địa và tâm lý người tiêu dùng ảnh hưởng đến nhu cầu
Ngoài tác động từ phía nhà nước thì những biến động kinh tế nội địa cộng hưởng với tâm lý khách hàng cũng góp phần không nhỏ thúc đẩy xu hướng suy giảm nhu cầu mua sắm ô tô nhập khẩu tại nước này. Giá bán leo thang kéo theo sức mua giảm sút rõ rệt trong khi sự quay trở lại của nhiều thương hiệu ngoại càng khiến cuộc cạnh tranh thêm khốc liệt.
Mexico hiện là thị trường ngoại lớn nhất của các hãng xe Trung Quốc.
Lãi suất vay mua ô tô cao kéo theo giá bán tăng mạnh
Môi trường kinh tế chưa ổn định khiến ngân hàng nâng cao lãi suất vay mua ô tô cá nhân làm chi phí sở hữu phương tiện tăng lên đáng kể. Chính yếu tố tài chính này trở thành rào cản lớn đối với người tiêu dùng khi đưa ra quyết định xuống tiền mua sắm oto mới hoặc đổi cũ lấy mới trên thị trường hiện nay.
Tác động từ việc các thương hiệu ô tô ngoại quay trở lại thị trường Nga
Sau một thời gian vắng bóng do căng thẳng chính trị toàn cầu thì nhiều thương hiệu lâu đời ngoại quốc bắt đầu quay trở lại để tái khẳng định vị thế trên đất nước này. Sự kiện này không chỉ làm phong phú thêm lựa chọn cho khách hàng mà còn kích thích sức mua bằng cách thúc đẩy chương trình khuyến mãi hấp dẫn thay đổi tính cạnh tranh so với mẫu mã đến từ các nhà sản xuất nội địa hoặc khu vực lân cận như Trung Quốc.
Hậu quả và phản ứng từ các hãng xe Trung Quốc tại Nga
Việc doanh số liên tục đi xuống buộc nhiều hãng sản xuất phải xem xét lại chiến lược kinh doanh tại khu vực Đông Âu. Một số nhà máy đại diện phải đóng cửa showroom hoặc thu hẹp quy mô hoạt động nhằm cắt giảm tổn thất tài chính đồng thời chuẩn bị phương án rút lui nếu tình hình tiếp tục xấu đi. Tuy vậy cũng có những công ty vẫn giữ bước chân với hy vọng cải thiện trong tương lai nhờ đầu tư đổi mới công nghệ và mở rộng mạng lưới phân phối sang khu vực khác.
Doanh số suy giảm mạnh trong năm 2025 và đóng cửa showroom hàng loạt
“Năm 2025 chứng kiến thiệt hại nặng nề về mặt doanh số đối với nhiều thương hiệu ô tô có nguồn gốc sản xuất từ đất nước tỷ dân khi lượng bán ra tại thị trường Nga tụt dốc không phanh. Hậu quả kéo theo là hệ thống showroom trải rộng khắp nước phải lần lượt đóng cửa hoặc hoạt động dưới công suất tối thiểu nhằm tránh thua lỗ thêm nữa.”
Chiến lược thu hẹp hoạt động và rút lui khỏi thị trường của một số hãng lớn
“Đứng trước nguy cơ khó khăn kéo dài và chi phí vận hành ngày càng tăng cao nhiều hãng lớn buộc phải chuyển hướng ưu tiên phát triển sang những khu vực tiềm năng khác đồng thời cắt giảm đáng kể hoạt động marketing hay hợp tác phân phối tại khu vực Đông Âu để tập trung nguồn lực hiệu quả hơn.”
Triển vọng và kế hoạch dài hạn sau sự biến động tại thị trường Nga
“Mặc dù hiện tại gặp nhiều thách thức nhưng ngành công nghiệp ô tô đến từ quốc gia đông dân nhất thế giới vẫn duy trì kế hoạch nghiên cứu phát triển sản phẩm thân thiện môi trường cùng chiến lược đa dạng hóa điểm đến xuất khẩu để đảm bảo không phụ thuộc quá mức vào bất cứ một thị trường nào cụ thể. Triển vọng phục hồi vẫn luôn tồn tại nếu biết thích nghi kịp thời với biến động địa chính trị và kinh tế toàn cầu.”
“Nhìn lại hành trình thăng trầm của xe Trung Quốc tại nước Nga”
“Sự lao dốc gần 60% doanh số bán hàng của dòng xe nhập khẩu từ Trung Quốc vào thị trường Nga đánh dấu một bước ngoặt quan trọng sau chuỗi ngày thăng hoa trước đó. Kết hợp giữa tác động chính sách siết chặt nhập khẩu cùng biến động kinh tế nội địa đã tạo nên thử thách lớn cho ngành công nghiệp ô tô hai bên. Dù vậy những bài học quý giá về chiến lược thích ứng linh hoạt vẫn mở ra cơ hội phát triển bền vững trong tương lai nếu biết tận dụng đúng thời cơ.”
